Τετάρτη 12 Μαΐου 2010

Ηγέτες, υποστηρικτές και πολέμιοι

Στην έννοια του ηγέτη περιλαμβάνονται όλα τα χαρισματικά και προικισμένα άτομα που ασκώντας εξουσία αξιοποιούν αποτελεσματικά τις δεξιότητές τους προς όφελος της κοινωνίας και των ανθρώπων που εκπροσωπούν.
Με τις αξίες τους, τις ιδέες τους, με το ήθος τους, την ακεραιότητα του προσωπικού τους παραδείγματος καθώς και τις πολιτικές που εφαρμόζουν προσδιορίζουν και σηματοδοτούν τις κοινωνικές διεργασίες και τις θεσμικές εξελίξεις  για χρονικές διάρκειες που υπερβαίνουν αρκετά το χρόνο που οι ίδιοι βρίσκονται στην εξουσία.
Για τους λόγους αυτούς οι ίδιοι καθίστανται στόχος από όλους όσους εποφθαλμιούν τη θέση τους και δεν αποδέχονται την πολιτική τους.
Οι πολιτικές για την ανατροπή των ηγετών πέρα από την φυσιολογική διάσταση και την θεσμική αποδοχή της από την κοινωνία, τουλάχιστον στο δυτικό κόσμο, απαιτεί την ανάδειξη νέων ηγετικών προσωπικοτήτων που θα κατορθώσουν να εμπνεύσουν και να συσπειρώσουν σημαντικό μέρος του πληθυσμού που επιζητά τη εκπροσώπηση των ιδεών του στις πολιτικές δομές δημιουργώντας σταδιακά τις προοπτικές για την  αλλαγή και την εναλλαγή των προσώπων και των φορέων άσκησης της ηγεσίας.
Για την πληρέστερη κατανόηση των ηγετικών αντιπαραθέσεων μεταξύ των κοινωνικών ομάδων και των υποστηρικτών που στρατεύονται μαζί τους ελκυόμενοι από την ιδεολογία και τα πιστεύω τους χρειάζεται μια διαφορετική κατηγοριοποίηση που ξεφεύγει από τα κλασικά πρότυπα των κοινωνικών επιστημών. Εκτιμούμε ότι η κάτωθι διαστρωμάτωση με το δικαίωμα επιλογής των ηγεσιών και την αίσθηση του ανήκειν στις ομάδες που επιθυμούμε αναδεικνύει και προσδίδει καλύτερα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των κοινωνικών ομάδων που προσελκύουν και στηρίζουν τους ηγέτες που προτιμούν να διοικούν τις σύγχρονες ανθρώπινες κοινωνίες. Οι πολέμιοι των ηγετών προσδοκώντας να καταλάβουν τη θέση τους δημιουργούν κοινωνικές αντισυσπειρώσεις που εδράζονται:
I. Στην αναγνώριση των αξιών και των ηγετικών προσόντων των θεσμικώς  εκλεγμένων Ταγών.
Εδώ ανήκουν: 
- όσοι προτείνουν το καλύτερο.
- όσοι αμφισβητούν την αποτελεσματικότητά τους.
- όσοι φοβούνται ότι οι ιδέες και το έργο των αποτελεσματικών ηγεσιών τους θέτουν στο περιθώριο της ιστορίας.
II. Στην άγνοια των όσων πρεσβεύουν οι ηγέτες καθώς και στην μη αναγνώριση – μηδενισμού του  έργου τους.
Εδώ υπάρχουν: 
- η άγνοια λόγω λειψής ενημέρωσης και αδυναμίας κατανόησης της υπάρχουσας πραγματικότητας.
- η συνειδητή άγνοια για αυτούς που δεν θέλουν να μάθουν γιατί κρίνουν ότι ο χρόνος τους αξιοποιείται κατάλληλα όταν τον αφιερώνουν στον εαυτό τους. 
- η σκοπούμενη άγνοια που δημιουργείται εκ μέρους των αντιπάλων για να αποφευχθεί η διείσδυση των ηγετών στις συγκεκριμένες ομάδες.              
III. Σε αυτούς που δεν τους απασχολούν τα προηγούμενα γιατί: ενδιαφέρονται μόνο για τη δική τους συμμετοχή & εκπροσώπηση στην εξουσία.
Εδώ εδράζονται:
- εκείνοι που πιστεύουν ότι  υπάρχει προοπτική για το καλύτερο μέσω των θεσμικών αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων που θα εφαρμοστούν από την έλευσή τους στην εξουσία.
- αυτοί που θεωρούν τις ιδέες τους καλύτερες από τις ήδη εφαρμοζόμενες στην κατεύθυνση αλλαγής του συστήματος.
- οι υπόλοιποι που πιστεύουν ότι ακόμη κι αν δεν εφαρμοστούν πλήρως οι ιδέες τους θα έχουν τη δυνατότητα να τις αναπροσαρμόσουν εφόσον αυτοί θα βρίσκονται στην εξουσία.
IV. Σε αυτούς που αντιμάχονται τις θεσμικές ιεραρχικές εκπροσωπήσεις κινούμενοι στην κατεύθυνση μιας αυτοδιοικούμενης κοινωνίας.
Εδώ εντάσσονται:
- όσοι ενδιαφέρονται να καταργηθούν και να καταρρεύσουν οι υπάρχουσες εξουσιαστικές δομές καθώς και στην κινηματική διαρκή αμφισβήτηση των θεσμικώς υπαρχόντων κοινωνικών συστημάτων.
- όσοι πιστεύουν στη θεσμικά αυτοδιοικούμενη κοινωνία που εδράζεται κυρίως στην δημιουργία νέων κυτταρικών θεσμών κυρίως σε μικροκοινωνικές ομάδες.  
- όσοι οραματίζονται την ατομική ολοκλήρωση στην προοπτική του αυτοδιοικούμενου ατόμου, οι οποίοι δεν χρειάζονται επιπλέον θεσμούς αλλά μπορούν να ανεχτούν σε τυπικό, διαχειριστικό επίπεδο κοινωνικούς θεσμούς μικρομεσαίου επιπέδου. 
Η αίσθηση του ανήκειν, η επιλογή ηγεσιών & η εν υπνώσει συνείδηση και οι κοινωνικές διαστρωματώσεις.
Σε αντίθεση με όσα η πλειονότητα αποδέχεται η νομίζει ότι ισχύουν το κυρίαρχο στοιχείο για την κοινωνική διαστρωμάτωση και την ένταξη των ατόμων στα κοινωνικά μορφώματα που προσδιορίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη στην διαχρονική και ιστορική της διάσταση είναι η αίσθηση του ανήκειν βάσει της οποίας με την ελεύθερη βούλησή μας επιλέγουμε την ένταξη στα κοινωνικά σύνολα που επιθυμούμε να ανήκουμε καθώς και τους ηγέτες που θέλουμε να μας εκπροσωπούν.
Τα βασικά γνωρίσματα της προαναφερθείσας κοινωνικής διαστρωμάτωσης που καθορίζουν τις ανθρώπινες διεργασίες του κοινωνικού χωροχρόνου προσδιορίζονται από την συνέχεια και την ιστορικότητα των κοινωνικών διαδικασιών που εδράζονται σε κοινές πολιτισμικές αναφορές που προωθούν  τις προοπτικές των κοινών στόχων τους, ενδυναμώνοντας την συνοχή, την αλληλεγγύη και την ευημερία των μελών τους αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα τους κινδύνους που εμφανίζονται να απειλούν την υπόστασή τους.
Η διαλεκτικά οικονομική αιτιοκρατία της κοινωνικής διαστρωμάτωσης που επαγγέλλεται ως κυρίαρχο στοιχείο στην μαρξιστική θεωρία αποτιμάται ως δευτερεύουσα διότι η επίτευξή της επέρχεται ως φυσιολογική εξέλιξη του εργασιακού χρόνου που ο καθένας μας αφιερώνει για να παράγει τον πλούτο που επιθυμεί και κρίνει ως αναγκαίο για την κάλυψη των ανθρώπινων αναγκών του.
Η οικονομική απεικόνιση της πολύπλοκης και εν πολλοίς αντιφάσκουσας κοινωνικής πραγματικότητας προέκυψε ως βασικό στοιχείο στα αρχικά στάδια ανάπτυξης των σύγχρονων κοινωνικών επιστημών επειδή αποτελούσε το απτό δεδομένο που υποβοηθούσε τις πρώτες προσπάθειες ανάλυσης των ανθρώπινων διεργασιών και των κοινωνικών φαινομένων που διαμορφώνουν τις νοοτροπίες και τις συμπεριφορές μας και δημιουργούν τα πολιτιστικά μας επιτεύγματα.
Η απλοϊκότητα της προαναφερθείσας θεωρίας που διακηρύσσει ότι οι άνθρωποι εκ προοιμίου βάσει των οικονομικών τους απολαβών εντάσσονται σε αντίστοιχες κοινωνικές ομάδες δεν είναι σε θέση να εξηγήσει τις ανθρώπινες επιλογές που τους αυτοεντάσσουν βάσει της ελεύθερης βούλησής τους στις ομάδες που οι ίδιοι επιθυμούν καθώς και στην επιλογή των ηγεσιών που πιστεύουν ότι εκπροσωπούν καλύτερα τους στόχους και τα οράματά τους. Αυτό συμβαίνει άσχετα με το αν τα οικονομικά τους δεδομένα ταυτίζονται ή διαφέρουν από τις απολαβές των μελών των ομάδων που εντάσσονται και των ηγεσιών που τις εκπροσωπούν.
Η στράτευση των υποστηρικτών του οικονομισμού στην υπεράσπιση των οικονομικών συμφερόντων των ομάδων που υποτίθεται ότι αντικειμενικά ανήκουν στην ουσία αυτοακυρώνεται από τις παραγωγικές τους προσπάθειες οι οποίες συνηθέστατα τους οδηγούν στην συγκέντρωση μεγαλύτερου ή μικρότερου πλούτου από τα μέλη των ομάδων που διακηρύσσουν ότι εκπροσωπούν.
Το γεγονός αυτό συντελεί ή στην κατάρρευση των ιδεολογημάτων τους ή στην ενίσχυση των ψευδαισθήσεών τους για την δημιουργία του επερχόμενου παραδεισένιου συστήματος που επαγγέλλεται την ισότιμη κατανομή του πλούτου άσχετα με τις παραγωγικές προσπάθειες που καταβάλλει ο καθένας για τη συγκέντρωσή του. 
Οι θιασώτες λοιπόν της κυριαρχίας της οικονομίας πάνω στο πολιτιστικό εποικοδόμημα αδυνατούν να αντιληφθούν ότι η επιλογή τους είναι μια καθαρά πνευματική, εγκεφαλική και συνειδησιακή διαδικασία που απεικονίζει τις ιδεολογικές τους ιδεοληψίες και αναδεικνύει το διαρκές οικονομικό έλλειμμα που εμφανίζουν στις οικονομικές τους ραψωδίες.
Το εγκαθιδρυθέν σύστημα των ράθυμων οικονομικών παραδείσων έδειξε τα όριά του προκαλώντας στο τέλος του 20ου αιώνα την εσωτερική κατάρρευση του πολλά υποσχόμενου θεωρητικού του μοντέλου και την συνολική απαξίωση των πολιτικών, πολιτιστικών του προταγμάτων που δεν άντεξαν την σύγκριση και την αντιπαράθεση με τα αντιτιθέμενα προτάγματα που ασπάζονται οι κοινωνικές ομάδες των διαφορετικών κοινωνικών συστημάτων.
Ο ανθρώπινος πολιτισμός όμως μας διδάσκει, κόντρα στα κελεύσματα των καιρών ότι πέρα από την ενεργό συνείδηση υπάρχει και η εν υπνώσει συνείδηση η οποία εμφανίζεται σε κοινωνικές ομάδες, έθνη και λαούς που απειλείται η ύπαρξή τους από την προκλητική και βίαιη συμπεριφορά των νικητών των πολεμικών αντιπαραθέσεων, που ξεσπούν πολλές φορές στην ιστορία, μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών μορφωμάτων.
Η εν υπνώσει συνείδηση μεταφέρεται διαχρονικά και διαδοχικά από γενιά σε γενιά μεταξύ των διαφόρων απειλούμενων κοινωνικών ομάδων, φυλών, λαών κ.τ.λ. τα μέλη των οποίων περιμένουν την ωρίμανση των κοινωνικών, πολιτιστικών συνθηκών και την πληθυσμιακή τους μεγέθυνση έως ότου αυτή αφυπνιστεί και καταστεί ενεργός σε διεργασίες που απελευθερώνουν τις επιμελώς κρυμμένες δυνατότητες και δεξιότητες των καταπιεσμένων ανθρώπινων συνόλων στην κατεύθυνση της επιβολής της αυτοπροσδιοριζόμενης πλέον ατομικής και κοινωνικής τους ύπαρξης  έναντι της εκάστοτε καθεστηκυίας τάξης.
Η θεώρηση των πνευματικών, επιστημονικών και πολιτιστικών επιτευγμάτων ως βασικού κινητήριου μοχλού των ανθρώπινων κοινωνικών διεργασιών μας επιτρέπει να φωτίσουμε εποικοδομητικά τις συνεχείς εναλλαγές των κοινωνικών συστημάτων που προκύπτουν από τη σύμφυτη αντιφατικότητα της υπόστασής μας.
Αυτό εξηγεί τις δυσκολίες που εμφανίζονται από την συνύπαρξη διαφορετικών εθνοτήτων σε κοινούς γεωγραφικούς χώρους όπως π.χ. την απροθυμία των μειονοτήτων να αφομοιωθούν και να αποδεχτούν την εκάστοτε κυρίαρχη κουλτούρα καθώς και την αντίδραση των υφισταμένων εθνοτικών πλειοψηφιών στην ισότιμη αποδοχή – αναγνώριση των μειονοτήτων στην κοινωνικοπολιτική μήτρα της δικής τους πρωταγωνιστικής κουλτούρας.
Η αφύπνιση των ιθαγενών της Λατινικής Αμερικής είναι ένα φωτεινό παράδειγμα για το πώς οι γηγενείς πληθυσμοί που υπέστησαν την γενοκτονία και την κατοχή των χωρών τους από τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις κατόρθωσαν σιγά σιγά να αυξηθούν πληθυσμιακά και να δημιουργήσουν τις κοινωνικές, πολιτιστικές και πολιτικές συνθήκες που αφύπνισαν την εν υπνώσει συνείδησή τους στην κατεύθυνση της αφαίρεσης της εξουσίας από τα χέρια των λευκών πατρώνων τους.  Έτσι εξηγείται και η ακατανόητη πεντηκονταετή διατήρηση του Κουβανικού καθεστώτος στα χέρια των γόνων της μεγαλοαστικής ισπανικής καστρικής οικογένειας στην πολύπαθη χώρα.
Αυτό εξηγεί και την προσπάθεια του Αλβανικού, του Κουρδικού και των υπόλοιπων καταπιεσμένων λαών και εθνοτήτων να δημιουργήσουν τις δικές τους κρατικές οντότητες που θα τις διοικούν βάσει των δικών τους πολιτιστικών προταγμάτων. 
Προφανέστατα ο αυτοπροσδιορισμός μας έναντι του διαφορετικού νοηματοδοτεί την ύπαρξή μας στην άπειρη απεικόνιση του σύμπαντος κόσμου που μας περιβάλλει.


Με πνευματική ευγνωμοσύνη
Προς όλους αυτούς που προάγουν τον ανθρώπινο 
πολιτισμό και την διαύγεια την ανθρώπινης διάνοιας.
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΑΦΕΚΗΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ